Obrad Pavlović: Slika, riječ, smrt

Devedesete  godine prošlog  vijeka najednom izgledaju tako daleko, kao da su iznenada odskočile i munjevito nestale, ostavljajući za sobom pustoš u sjećanjima, naročito onih koji bi htjeli da zaborave, đe su bili  i  u kakvim su sve zločinjenjima saučestvovali. Govorili su mi veterani ranijih ratova, da godine nakon takvih dešavanja i drugih pošasti munjevito prolete, kao da žele da pomognu zaboravljanju… Međutim ima uvijek i onih koji tvrdoglavo pamte, iako su takva pamćenja najčešće na njihovu štetu, jer  – uostalom – jedan od uslova za dug život je islabo pamćenje.

Nedavno, dok sam ponovo krenuo da sređujem haos mojih papira, što je pouzdan znak kreativne krize, naiđoh na pismo upućeno mom kumu, Jovu Abramoviću, slikaru i hroničaru grada Kotora. Pismo ga obavještava o tome da je osuđen na smrt “TIHOM  LIKVIDACIJOM”, koja će biti izvršena čim to okolnosti dozvole!

Argumentacija za donošenje ovakve presude po svom sadržaju se može podvesti pod fenomen intelektualne defekalizacije… Izvinjavam se, nije intelektualna, neću ih optužiti za nešto za šta nijesu krivi. Pokazali su čak i zavidan  nivo pismenosti, može se zaključiti da  znaju skoro sva slova, iako im je redoslijed prilično klimav.

Trust mozgova, načetih Alchajmerom, Hydrophobiom, multipliciran nacionalističkim sindromom ‘nebeskog naroda’ nabrojao je  tri razloga za likvidaciju… Porodična istorija, u kojoj se nabrajaju pravovjerni  i izdajnici. Grozim se pomisli da nešto tako citiram. Još groznija je psihijatrijska ekspertiza Jovovog profila, a na samom kraju i likovna kritika, koju citiram u cjelosti, bez obzira što po svojoj sadržajnoj ogavnosti ne zaostaje za prethodnim ocjenama.

“Tvoje brljotine odnosno nazovi ‘slikarstvo’ je posebna priča, ono na najbolji način odražava tvoj unutrašnji svijet.  Linije su ti nepravilne, nervozne, u grču, likovi groteksni, neproporcionalni, boje tamne, paklene, pojmovi nepovezani, realnost se često prekida, puca, razdvaja se i prelazi u  irealnost, iz tvoje duboke podsvjesti, što najbolje odražava stanje tvog bolesnog duha”.

Moguće da bi jedna ovakva brljotina  prekrivena velom zaborava, mogla da bude  recikliranau nedostatku toalet papira, na za to odgovarajućem mjestu, ali se ciklićnost vremenskih spirala neprekidno samopotvrđuje. Ne tako davno, na nekom tamo  mjestu, tamo neke spodobe, koje  su žvrljale pomenuto pismo, učestvovale su  u organizaciji izložbe, od koje su se istinski prijatelji i poštovaoci kotorskog  velikana, zgađeni udaljili, čak toliko da su tog dana i grad Kotor napuštili, da ne bi bili ni blizu nečem takvom.

Dešavanje povodom te izložbe u sjećanje su mi prizvale govor Amfilohija Radovića na sahrani  srpskog premijera Zorana Đinđića. Ispalio je mitropolit još jedan metak u  ubijenog, kao da mu je jedan atentat bio nedovoljan. Nalik tome je bio i pokušaj da se tragično preminuli slikar proglasi Srbinom, štobi se moglo izjednačiti sa još jednim pokušajem ubistva. Srećom, Jovo je daleko od njihovih presuda, počivajući u miru, mada se kosti u njegovom grobu okreću, protestvujući protiv banalne zloupotrebe, kako onih koji su izložbu unepriličili, vampira i drugih princeza, tako i onih, koji su u nekim prošlim vremenima glumili bliskost sa velikanom, jer su tada mislili da je to “SHICK”. Kad se svijetla pogase i žohari izmile iz svojih rupa, da bi makar na čas pomislili da dobijaju na značaju, razočaraju se jer taj kratkotrajni blijesak ničim zaslužene slave, ubrzo prelazi u još dublji zaborav – do nepostojanja!