KARIKE – zajedničko, kulturno, civilizacijsko, hrišćansko ishodište i nasljeđe Kotora

Don Anton Tonći Belan

Kotorska biskupija  danas slavi 1207 godina od prenosa relikvija Svetoga Tripuna iz Carigrada u Kotor (Karike).
Svečanu svetu misu, prema viševjekovnom običaju, služiće  Opat opatije Svetog Đorđa peraški župnik monsinjor Srećko Majić u kotorskoj bazilici-katedrali Sv. Tripuna u 18 sati.
Što su zapravo  Karike, Skala radio pitao je don Antona Belana generalnog vikara kotorske biskupije.
Kapitul-Skupština kotorske, odnosno Bokeljske mornarice, 30.12 1631 godine donosi odluku da izbor svih časnika, osim admirala, čija je služba bila doživotna, ima se vršiti 13 janura.
Taj je datum povezan sa prijenosom relikivija Sv Tripuna iz Carigrada u Kotor. Ovaj datum je potvrđen prvorazrednim, kamenim, epigrafskim dokumentom koji je sačuvan u Kotoru.
Kamena oltarska pregrada sačuvala nam je uz datum i 809 godinu takođe i ime tadašnjeg kotorskog biskupa Ivana, koji se spominje i u aktima drugog nicejskog koncila 787 godine, priča don Belan.
Osim što je Bokeljska mornarica 13, janura birala časnike, to isto je radio i kotorski stolni kaptol kanonika, koji je brojio 12 članova a čiji se prvi pisani spomen javlja trećeg januara 1200 godine kada se spominje ime arhiđakona Mihovila kada su se  birale i kaptolske službe.
To je vrijeme prije osnivanja zetske episkopije , te je uz barsku i kotorsku nadbiskupiju, odnosno biskupiju, kaptol u Kotoru najstarija institucija danas u Crnoj Gori, čiji se postanak može potvrditi brojnim izvorima prvorazrednog značaja.
Budući da su latinski i italijanski jezik u vremenu o kojem govorimo, bili na ovim prostorima u službenoj upotrebi, za izbor časnika se upotrebljavao glagol incaricare što u prevodu znači zadužiti.
Ovaj talijanski aktivni glagol do nas je danas stigao, kao i brojni drugi romanizmi, u iskvarenom obliku,t.j KARIKE a danas označava samo dan izbora maloga admirala.
Osim navedenog, objašnjava don Belan, već se 1434 godine navodi kao stari običaj antiqua consuetudine da 13 januara služi svečanu svetu Misu peraški župnik-Opat, jer su peraški benediktinci prema predanju koje je, vidjeli smo, već 1434 bilo staro,dopratili mletački brod sa relikvijama Sv. Tripuna do Kotora.
Kotorski građanin Andrea Saracenis tom prigodom ih je otkupio i položio u crkvu Svete Marije od rijeke.
Ova se crkva datira u peto stoljeće i njeni su temelji veći od sadašnje, pronađeni u arheološkim istraživanjima nakon potresa 1979 godine.
To može biti svjedočanstvo da se radi o prvoj katedrali što potvrđuje i pronađena krstionica u njoj.
Dugo se zadržao običaj da se i na stubu pred crkvom Svete Marije, razvijala bijela, gradska zastava s likom Sv. Tripuna i izgovarale Lode.
Osim toga, 13 januara peraški Opat baš u crkvi Svete Marije je služio svečanu svetu Misu.
Bila je to, sasvim sigurno, kolektivna memorija na mjesto gdje su relikvije nakon dolaska u Kotor bile pohranjene.
Neka bude ovo prisjećanje na naše zajedničko, kulturno, civilizacijsko  kršćansko ishodište i nasljeđe, u okviru Mediterana i  Evrope u kojoj se Kotor od vajkada prepoznavao, poručio je don Belan.