Banke će omogućiti dodatni grejs period

Banke će u skladu sa cijenom i ročnom raspoloživošću sredstava, omogućiti i dodatni grejs period za sve klijente koji će ispuniti uslove. Dodatno linearno opterećenje banaka nije, međutim, preporučljivo, jer je svaka od njih priča za sebe u odnosu na mogućnosti, kazao je za Pobjedu generalni sekretar Udruženja banaka Bratislav Pejaković, komentarišući izjavu predstavnika CBCG Dejana Vujačića da očekuju od banaka da građanima i privredi, koji trpe posljedice aktuelnih mjera, izađu u susret i omoguće dodatni grejs period za otplatu kredita.

“U sistemu imamo već obezbijeđenih 80-ak miliona eura novih sredstava, gdje sam neformalno upoznat sa uslovima koji bi mogli zadovoljiti apetite grejs perioda na optimalan način. Svakako banke, kada definišu proizvode, same će izaći sa ponudom”, kazao je Pejaković.

Uvođenje moratorijuma je uvećalo likvidnost građana i preduzeća za 150 miliona eura, što predstavlja skoro tri odsto BDP-a Crne Gore i to je konkretan doprinos banaka. Banke su, pored opterećenja moratorijumom, nastavile kreditno poslovanje tako da su tokom marta i aprila odobrile 4,94 hiljade novih kredita u vrijednosti od oko 115 miliona eura, od čega je veći dio, oko 80 miliona eura, plasiran privredi, podsjetio je on i dodao da su poslovne banke u pregovorima sa majkama bankama ili potencijalnim međunarodnim finansijerima.

Objašnjava da su kod međunarodnih finansijskih institucija cijena, ročnost, generalno uslovi zaduživanja uz državne garancije neuporedivo povoljniji od komercijalnih uslova i da je situacija vanredna i neuporediva sa bilo kojim ekonomskim izazovom u istoriji finansija, jer ima globalni karakter i krizu kako u ponudi tako i tražnji, uz zastoj prekograničnog kretanja ljudi i robe.

“Zahtjevi privrede su vanredni, tako treba upariti izvore, ročnost sredstava sa potrebama privrede. U bankama je veliko radno opterećenje, ne samo organizacijom poslova na daljinu, već i zbog očekivanja da amortizuju finansijski udar u otplati postojećih kredita, ali i u finansiranju oporavka kako privrede, tako stanovništva i državnih projekata”, kaže Pejaković.

Pandemija je dodatno naglasila probleme privrede i pojačano nametnula potrebu za rješavanje, ali ekonomski, finansijski atipično kroz očekivanu podršku od države, jer je nametnuto višom silom.

“Banke moraju pratiti međunarodne standarde, sagledati mogućnost pojednostavljivanje procedure, uz uspostavljanje ravnoteže između potrebe brzog prenosa sredstava za likvidnost preduzećima i zaštite banke i sjutra države koja bi garantovala za znatan iznos plasmana firmama kroz izbjegavanje garancija za pokriće kredita sa visokim rizikom neplaćanja”, ističe generalni sekretar.

Posebna pažnja je posvećena klijentima iz turističke privrede koja zbog pandemije ima značajne gubitke.

“Proaktivnim pristupom i komunikacijom sa klijentima traže se zajednički modeli premošćavanja trenutne situacije. Vrši se analiza očekivanih novčanih tokova kod svakog klijenta pojedinačno i na osnovu toga prave prijedlozi za nove amortizacione planove, koji podrazumijevaju restrukturiranje duga kroz produžetak roka otplate”, kaže Pejaković.

Moramo se međusobno paziti

Ističe da je prioritet banke održavanje likvidnosti i uspješnog servisiranja klijenata, čiji se zahtjevi sa pažnjom analiziraju.

“Banke i klijenti imaju interaktivni odnos, pa se moramo međusobno paziti i odgovarati za preuzete obaveze uz poštovanje propisa. Bankarstvo je najuređeniji privredni sistem u Crnoj Gori, koji radi po međunarodnim standardima, akcionarska su – privatna društva i ne smiju se ugroziti populističkim akcijama”, dodaje on.

Naglašava da nije uloga banke finansiranje gubitaka, već pomoć u premošćavanju likvidnosti i obezbjeđenje pokretanja novog privrednog ciklusa.

“Za sada na međunarodnom tržištu, raspoložive linije za finansiranje naročito MSE segmenta nijesu povoljne, pa se banke više oslanjaju na sopstvene izvore”, objašnjava Pejaković.