Vrhovni sud vratio na ponovno odlučivanje slučaj dodjele Trinaestojulske nagrade

Vrhovni sud Crne Gore je usvojio zahtjev za zaštitu zakonitosti Vrhovnog državnog tužilaštva Crne Gore i utvrdio da je pravosnažnim presudama Osnovnog suda u Bijelom Polju i Višeg suda u Bijelom Polju povrijeđen zakon u korist okrivljenog H. B.

– Predmet se odnosio na dva krivična djela građenja objekta u Žabljaku tokom 2023. godine, bez prijave i propisane dokumentacije. Nižestepeni sudovi su okrivljenog oslobodili od optužbe, smatrajući da je stupanjem na snagu novog Zakona o izgradnji objekata 2025. godine takva gradnja prestala da bude zabranjena, odnosno da novi zakon predstavlja blaži propis za okrivljenog.

Odlučujući po zahtjevu za zaštitu zakonitosti, Vrhovni sud Crne Gore je zauzeo jasan pravni stav da takvo tumačenje nije pravilno. U presudi je naglašeno da krivično djelo iz člana 326a Krivičnog zakonika ima blanketnu (upućujuću) dispoziciju, odnosno da, dok god važeći zakon propisuje da se ne smije graditi bez dozvole ili prijave, gradnja bez toga ostaje nelegalna, bez obzira na to da li je ranije postojao drugačiji član ili drugačiji naziv dokumenta.

U tom kontekstu, Vrhovni sud je izričito naveo da „Stupanje na snagu novog Zakona o izgradnji objekata ne znači prestanak zabrane nelegalne gradnje, već izmjenu uslova pod kojima se gradnja može zakonito vršiti.“

Sud je ukazao da novi Zakon o izgradnji objekata propisuje strože uslove za zakonitu gradnju, jer pored prijave početka građenja, zahtijeva i prethodno pribavljanje građevinske dozvole, zbog čega se ne može smatrati blažim propisom u smislu pravila o vremenskom važenju krivičnog zakonodavstva – navodi se u saopštenju Vrhovnog suda.

Kako navode, posebno je istaknuto da su nižestepeni sudovi propustili da cijene činjenicu da je okrivljeni H. B. nastavio izvođenje građevinskih radova i nakon donošenja rješenja nadležnog organa o zabrani građenja, iako takvo postupanje predstavlja nastavak izvršenja krivičnog djela.

– Vrhovni sud Crne Gore je zaključio da u konkretnom slučaju promjenom zakona nije došlo do dekriminalizacije ponašanja, odnosno da nije prestala zabrana takvog ponašanja, niti je gradnja bez dozvole ili prijave postala dozvoljena, već da su pooštreni uslovi zakonite gradnje, te da su nižestepeni sudovi pogrešno primijenili krivični zakon i pravila o blažem propisu, smatrajući da promjena zakona znači da takva gradnja više nije krivično djelo.

Imajući u vidu da je zahtjev za zaštitu zakonitosti podignut na štetu okrivljenog, Vrhovni sud je, saglasno zakonu, samo utvrdio da je došlo do povrede zakona, ne dirajući u pravosnažnu sudsku odluku.

Ova presuda Vrhovnog suda ima poseban značaj kao smjernica nižestepenim sudovima za zakonito i ujednačeno postupanje u predmetima iste ili slične pravne i činjenične prirode – zaključuju u saopštenju.