KAP se gasi nakon 50 godina – preživio je raspad Jugoslavije, ali nije ekspertsku Vladu

Na tada pustom Ćemovskom polju 12. februara 1969. godine, republički sekretar za privredu Vlado Stijepović sjeo je na traktor i zaorao prvu brazdu, što je bio simboličan početak izgradnje Kombinata aluminijuma Podgorica. Taj datum se obilježava kao Dan Kombinata. Od te davne ‘69. do danas, Kombinat aliminijuma Titograd, kasnije preimenovan u Kombinat aluminijuma Podgorica, uspio je da preživi raspad Jugoslavije, pad komunizma, čuvenu transformaciju i privatizaciju, sankcije, krize u ovoj industriji, Ruse, jedino nije izborio bitku sa ekspertskom Vladom Zdravka Krivokapića. Danas, više od 50 godina kasnije, čuveni KAP, već je izvjesno, počinje da gasi svoje ćelije. I posljednih 500 radnika, od preko 2500 koliko je nekada brojao, ostaće bez posla.

<<<Pejović najavio gašenje KAP-a i otkaze za 500 radnika<<<

KAP nije dobio bitku sa ekspertima u Vladi, EPCG, državi. Iako se svi kunu da žele da radi, niko od partijskih činovnika iz udobnih fotelja energetskih subjekata nije napravio ni najmanji napor da održi posljednjeg crnogorskog industrijskog giganta.

I to onog koji je najveći izvozni proizvod, čuvar BDP-a u doba korona krize, redovni platiša električne energije.

A kad je osnivan, svi su se borili za njega. U tadašnjoj velikoj Jugoslaviji, po riječima Branka Kostića, drugog direktora Kombinata, za izgradnju aluminijumske industrije, osim Crne Gore, konkurisali su još i Hrvatska (Zadar) i Bosna i Hercegovina (Mostar).

Odluku je donosilo Savezno izvršno vijeće. Prevagu da to bude Crna Gora donio je projekat izgradnje Hidroelektrane Mratinje (kasnije Piva) i ugovor sa Zajednicom elektroprivrede Srbije (ZEPS), u kojem je regulisano da ZEPS upravlja režimom rada Pive, a da Kombinatu garantuje 15 godina isporuku struje po veoma niskoj cijeni, pisao je ranije montenegrina.net.

Oko lokacije Kombinata aluminijuma nekoliko godina vođena je, između Titograda i Nikšića, žestoka politička borba, ispunjena lokalističkim nabojima, a ne ekonomskim rezonima. Spjevana je bila i pjesma: “Gradićemo Kombinat u Dajbabe, za inat”.

Za inat ili ne, tek Kombinat je dobila Podgorica. Da li je to bila dobra oduka, lako je raspravljati sa ove vremenske distance. Tada se, po pričanju starih Podgoričana, slavilo, a na mjestu izgradnje se “oplelo i kolo”. I imali su se Podgoričani zašto radovati – gotovo da nema porodice kojoj neko član nije radio za KAP ili preduzeće u reprolancu, a mnogi su stekli stanove i penzije iz ove kompanije.

Čuvena podgorička šala kaže da su sada u glavnom gradu Podgoričani u manjini. Ako u svakoj šali ima i pomalo istine, biće danas i onih koji neće žaliti za KAP-om. Oni malo stariji će ipak sa tugom ispratiti gašenje posljednjeg podgoričkog simbola jednog vremena kada smo bili i drugovi i gospoda.

M.Dušević