Kabinet Predsjednika: Vijesti pokušavaju da kreiraju kolektivno sljepilo čiji bi epilog bio propast CG

Reagovanje Kabineta Predsjednika Crne Gorena tekst u Vijestima: „Đukanović zaboravio šta je sve potpisao“.

“Namjera uređivačke politike Vijesti je nipodaštavanje nespornih rezultata koji predstavljaju možda i najveći razvojni iskorak u istoriji Crne Gore pokušavajući da kreiraju kolektivno sljepilo čiji bi epilog bio propast Crne Gore, potvrđena je i u današnjem tekstu pod nazivom „Đukanović zaboravio šta je sve potpisao“, u kojem se manipuliše podacima u vezi sa odabirom izvođača, izgradnjom i finansiranjem prioritetne dionice autoputa Bar-Boljare.

Prva neistina koja je izrečena u tekstu odnosi se na tvrdnju da je „Vlada ugovore proglasila tajnim i sklopila mimo pravnog sistema i domaćih zakona“. Autor nije naveo na osnovu kojih činjenica i pravnih argumenata iznosi ovakave tvrdnje, jer nemaju utemeljenja u realnosti. Vlada Crne Gore je predložila Skupštini, a ona usvojila, Zakon o autoputu u cilju jasnih i zakonom definisanih obaveza u vezi sa realizacijom najvećeg i najznačajnijeg projekta u istoriji Crne Gore.

Takođe, bez obzira na to što joj to nije bila obaveza, a polazeći od značaja i vrijednosti projekta, Vlada Crne Gore je uz prijedlog Zakona o autoputu, dostavila Skupštini Crne Gore i Opšte FIDIC-ove uslove Ugovora o projektovanju i izgradnji, posebne uslove sadržane u Ugovoru o projektovanju i izgradnji i Ugovor o preferencijalnom zajmu sa Exim bankom. Radi potpune transparentnosti, Vlada Crne Gore je ove Ugovore objavila u Službenom listu Crne Gore broj 54/14.

Tvrdnja da su ugovori sklopljeni mimo pravnog sistema Crne Gore o javnim nabavkama, koncesijama i poreskim zakonima je, takođe, elementarno netačna. Vlada Crne Gore je postupak sprovela potpuno u skladu sa Zakonom o javnima nabavkama, članu 3 tačka 2 kojim je predviđeno izuzeće od primjene Zakona o javnim nabavkama u slučaju kada se projekat realizuje na osnovu međudržavnog sporazuma jer je riječ o projektu koje će strane potpisnice zajednički realizovati.

Podsjetićemo i da je u postupku za izbor najpovoljnijeg ponuđača za Nadzorni organ (Inženjer po FIDIC-u) najpovopjniju ponudu dao francusko-italijanski konzorcijum Ingerop Consel&Ingeniere Geodata, koji je izabran i obavlja poslove nadzora nad izgradnjom projekta. Nadzorni organ je dakle iz država članica EU.

Takođe, podsjećamo da je Ministarstvo saobraćaja i pomorstva pregovaralo sa brojnim značajnim partnerima u realizaciji ovog projekta među kojima su Evropska investiciona banka, američko-turiski konzorcijum Bectel-Enka, njemačka kompanija HERRENKNECHT AG itd.

Ponude su dostavili Evropska investiciona banka, turski konzorcijum Dogus-Gulsan, američko-turski konzorcijum Bectel-Enka i kineske kompanije CCCC i CRBC. Javnosti su poznati svi ovi podaci i iz njih je potpuno jasno da je kineska ponuda bila najpovoljnija. Radi se o kreditu na 20 godina, sa grejs periodom od pet godina, uz kamatu od dva odsto. Poređenja radi, aktuelna crnogorska Vlada je emitovala državne obveznice i od inostranih kreditora prikupila 750 miliona eura čiji je rok otplate sedam godina, a kamatna stopa 2,9 odsto godišnje.

Poluistinita je i tvrdnja da se arbitraža o mogućim sporovima nalazi u Pekingu, i da se sprovodi po kineskim zakonima. Što se tiče sporova u vezi sa Ugovorom o projektovanju i izgradnji, ugovorena je nadležnost Međunarodnog arbitražnog suda Trgovinske komore u Cirihu, a primjenjuje se materijalno pravo države Crne Gore.

Ugovor o preferencijalnom zajmu predviđa nadležnost Međunarodne ekonomske i trgovinske Arbitražne komisije (CIETAC) sa sjedištem u Pekingu koji se uvrštava u najpoznatije institucionalne arbitraže u svijetu, što je lako provjerljivo i prostom pretragom na internetu.

Ona postoji već 50 godina, ima na listi 500 arbitara različitih specijalnosti od kojih su 1/3 stranci. Ovoj arbitraži se povjerava svake godine sve veći broj slučajeva, preko 1000 sporova, od kojih je veliki broj onih sa inostranim elementom, što dovoljno govori o stečenom ugledu i povjerenju. Ova praksa primjenjuje se i u regionu. Samo u Srbiji, u desetak značajnih infrastrukturnih ugovora koji su zaključeni sa Exim bankom, prema raspoloživim podacima, sadržana je ista arbitražna klauzula.

Ovdje je primijenjen princip koji važi za sve međunarodne finansijske institucije i banke, da se u slučaju sporova ugovara arbitraža primjenjuje i pravo države u kojoj je sjedište te finasijske institucije, jer je to mjesto sa kojim je predmet eventualnog spora najuže povezan.

Što se tiče tvrdnje o „odricanju suvereniteta“ kojom se namjerno manipuliše ovih dana, ukoliko je zaista tolika zabrinutost za suverenitet Crne Gore, onda bi trebalo provjeriti sve detalje. A oni pokazuju da ova klauzula postoji u svim ugovorima koje Exim banka kao i većina evropskih banaka, potpisuje sa državama. Na isti način je više ugovora Exim banka realizovala sa Srbijom, Hrvatska kao članica EU, takođe potpisuje Ugovore o zajmu sa klauzulom odricanja od imuniteta, kao što je Ugovor sa razvojnom bankom Vijeća Evrope za projekat finansiranja vodno-komunalne infrastrukture, i brojne druge.

Sve ove činjenice demantuju navedeno u pomenutom tekstu, koji nije ništa drugo, do još jedan pokušaj u višedecenijskom zaludnom nastojanju Vijesti, da destrukcijom i sujećenjem razvojnih projekata u Crnoj Gori stvori prostor realizaciji ličnih i interesa grupacije koju predstavljaju.