“Ime i manipulacija – kodeks srpskih medija i povezanih grupa 2001–2016“ Ištvana Kaića

Dugo očekivana knjiga publiciste i analitičara medija Ištvana Kaića “Ime i manipulacija – kodeks srpskih medija i povezanih grupa 2001–2016“ početkom godine našla se u prodaji širom Crne Gore i Srbije.

Ova kapitalna knjiga predstavlja do sada najobimniji, najdokumentovaniji i najstudiozniji prikaz kritike rada medija i njihovog odnosa prema vlastima na prostoru dvijee države, ali i prema društvu u cjelini od početka novog milenijuma do današnjih dana, s centralnim akcentom na period od 2001. do 2003. godine i na period od 2014. do 2016. godine.

U knjizi je u šest ogleda prikazan proces razvijanja i taloženja negativnog značenja koje su u proteklih gotovo dvadeset godina preko medija konkretno poprimila imena Mila Đukanovića, Zorana Đinđića, Vladimira Popovića, Stanka Subotića i Aleksandra Vučića. Na osnovu toga je, kao ključna za crnogorske i srpske medije, ali i za medijsku sferu uopšte, izvedena definicija njihovog rada koja se, prema Kaićevom ubjeđenju, uvek ogleda u odnosu pojma imena i manipulacije nad njim.

Autor pokazuje da su pomenuta imena među najnegativnijim u medijskom polju Crne Gore i Srbije, da se ona međusobno često povezuju i u istom kontekstu ponavljaju već dugi niz godina, te da je na taj način o njima stvorena „fundamentalna neravnodušnost“ među konzumentima medija. „To je, drugim rečima, značilo da sam uspeo da ocrtam svojevrsnu crnu rupu u kojoj sva profesionalna načela novinarstva na ovim prostorima najednom prestaju da važe, a novinari nezaustavljivo klize u singularitet svoje moralne izopačenosti“, navodi autor u prologu knjige.

U njoj su detektovani svi učesnici i detaljno je opisana arhitektura afera od kojih potiče medijska kriminalizacija Crne Gore, kao što su „Nacional“, „Moldavka S. Č.“, „Šarić“ i druge. Posebna pažnja posvećena je operativnim medijskim strukturama iz Srbije i Crne Gore koje se na istom poslu hiperkriminalizacije Crne Gore nalaze već duže od petnaest godina, njihovim uzajamnim novinarskim vezama, zatim ulozi civilnog sektora, kao i tzv. organizacijama istraživačkog novinarstva, kao što su MANS, CINS, BIRN, CIN-CG i OCCRP, sa kulminacijom podgoričkih protesta iz 2015. i 2016. godine. Porazno saznanje, po ojeceni autora, jeste da se, kampanja vođena protiv Mila Đukanovića i Zorana Đinđića od 2001. do 2003. godine, kao i njeni učesnici, vrlo malo razlikuju u odnosu na onu koja je uslijedila nakon što je na mjesto premijera Srbije 2014. godine stupio Aleksandar Vučić.

Glavna pitanja posle čitanja za Ivana Tasovca, direktora Beogradske filharmonije, bivšeg ministra kulture i informisanja u Vladi Srbije i jednog od recenzenata ove knjige, glase: „Da li će nekoga da opomene? Da ga natera da se preispita? Ili, ako je to nemoguće, da li ćemo mi ikada postati zemlja u kojoj će za napisanu i izgovorenu reč, za laž, biti tražena i dobijena odgovornost?“

“S nizom dobrih razloga, ovo delo možemo smatrati originalnim, racionalno uverljivim, korisnim i, izvesno je, kontroverznim. Hrabrost autora, preciznost u faktografiji, logičnost zaključaka i snažna moralno-politička indignacija nad mnogim akterima i događajima, knjigu će učiniti polemičnom i otvorenom za brojne, vrlo verovatno protivrečne interpretacije“, piše u svojoj završnoj reči profesor na Učiteljskom fakultetu u Beogradu i politički analitičar, dr Dejan Vuk Stanković.

Knjiga “Ime i manipulacija – kodeks srpskih medija i povezanih grupa 2001–2016“ pisana je pune dvije godine, a više od godinu dana nakon toga bilo je potrebno da bi pronašla svog izdavača. U njoj se nalazi više od hiljadu i po napomena i bibliografskih referenci, analizirano je isto toliko članaka iz štampanih i onlajn medija, a broj stavki u registru imena i naziva premašuje tri hiljade.

Knjiga se u Crnoj Gori može kupiti na važnijim kioscima koje pokriva distributer S Press Plus.