Đukanović o namjeri vlasti da odloži izbore: Neumjesna politička ideja suprotna ustavno – pravnom sistemu Crne Gore

Milo Đukanović

Miraš Dušević

Parlamentarna većina želi da za maj naredne godine odloži lokalne izbore koji su na Cetinju, u Petnjici i Mojkovcu zakazani za 5. decembar. Poslanici u Skupštini Crne Gore će se, prema najavi njenog predsjednika Alekse Bečića, na prvoj sljedećoj sjednici izjašnjavati o prijedlogu da izbori budu odloženi i održani u maju.

Predsjednik Crne Gore Milo Đukanović komentarišući ovu izjavu šalje preciznu poruku – to je vrlo neumjesna politička ideja, koja je suprostavljena ustavno  – pravnom sistemu Crne Gore.

Objašnjava predsjednik suštinu stvari.

“Ignoriše se okolnost da je odluka predsjednika o raspisivanju izbora dio pravnog sistema Crne Gore i pokušava se kroz neko kreiranje zakonskih normi nametnuti obaveza predsjedniku države mimo ustavno – pravnog sistema, gdje je jasno da su ustavne obaveze i ovlašćenja predsjednika propisane Ustavom i Zakonom o predsjedniku i ne može se mimo toga, kroz druge zakone, nametati vanustavno obaveza predsjedniku, posebno kada je u pitanju ostvarivanje temeljnih demokratskih prava kao što je pravo na izbore jednom u četiri godine”, istakao je Đukanović u emisiji “Hej Sloveni” na Gradskoj Televizji.

Dalje pojašnjava da je, prema Zakonu o izboru odbornika i poslanika, predviđeno da predsjednik države najkasnjje 60 dana uoči održavanja izbora mora raspisati izbore.

“Ja sam zbore za te opštine raspisao prije više od mjesec dana (14. septembar). Ostalo je još mjesec dana do njihovog održavanja. I sada, usljed izbornih radnji koje  se događaju  se predlaže donošenje jednog drugog zakona o lokalnoj samoupravi kojim se želi onemogućiti regulatno održavanje izbora u te tri opštine”, naglašava predajednik Đukanović.

Reakcije

Na želju vladajuće strukture da odloži izbore reagovali su pravnici i političari. Opozicija tvrdi da se su se vladajuće stranke uplašile neminovnog poraza na izborima u ove tri opštine. I jedni i drugi tvrde da ne postoji zakonsko ni ustavno utemeljenje da se izbori odlože, pa ni čak da se donese zakon, jer ne bi mogao retroaktivno biti primijenjen.

Samo predsjednik može da stopira već započete izborne radnje

Jasan stav po ovom pitanju saopštio je nekadašnji predajednik Ustavnog suda Blagota Mitrić.

“Ukoliko Skupština usvoji dopune Zakona o lokalnoj samoupravi 12. novembra one ne bi mogle imati retroaktivno dejstvo i ne bi se mogle odnositi na već raspisane izbore, nego bi taj zakon, prema ustavnoj normi, mogao samo da važi od dana stupanja na snagu pa ubuduće”, ocijenio je Mitrić u izjavi za Pobjedu.

Oglasio se ovim povodom i kooordinator pravnog programa u Građanskoj alijansi Zoran Vujičić koji je ocijenio da bi jedino predsjednik države eventualno mogao da stopira već započete izborne radnje, ali opet uz ispunjavanje određenih uslova.

“Ustav i zakoni su precizni, mandat poslanika i odbornika traje četiri godine. Izmjenama i dopunama zakona ovakve stvari ne mogu da se rješavaju, odnosno bilo bi potrebno da se usvoji neki lex specialis, odnosno jedino predsjednik može u određenim okolnostima da stopira izborne radnje”, kazao je Vujičić.

On smatra da u ovom slučaju nema uslova za zaustavljanje izbornog procesa u Cetinju, Petnjici i Mojkovcu.

Prijedlog neustavan

Pravnik i istoričar, Novak Adžić u izjavi za CdM kaže da prijedlog da se odlože lokalni izbori u tri opštine pravno nasilje i da je on antiustavan. On smatra da aktuelna većina zna da će biti poražena u sve tri opštine na izborima i da zato traže njihovo odlaganje iako je to suprotno Ustavu i zakonu.

Adžić smatra da parlamemntarna većina zna da nema šanse i da će biti poražena na Cetinju u Mojkovcu i Petnjici, i da zato traže odlaganje izbora.

“Povređuje se načelo zabrane retroaktivnosti zakona, a to se radi sa politički motivisanim ciljem – da se uvede diktatura parlamentarne većine suprotna Ustavu, zakonima i međunarodnom pravu. Razlozi su jasni, postojeća parlamentarna većina je uvjerena da u ove tri opštine nema šanse za izborni uspjeh. Očekuje da će biti poražena na izborima od suverenističkih snaga i zato traže odlaganje koje je suprotno Ustavu, zakonu, dobroj praksi i običajima”, ocjenjuje Adžić.

Nezakonito

Političari opozicije jednoglasni – nema zakonskog ni ustavnog utemeljenja da izbori budu odloženi.

Odluka o objedinjenim lokalnim izborima može se donijeti samo ako za to postoji opšti politički dogovor i ako se sprovede uz pravilnu zakonsku proceduru, to smatra  Borislav Banović zamjenik predsjednika SDP-a.

Sve drugo je, kako je kazao, samovolja, koja će upravo suprotno izjavama predsjednika Skupštine izazvati dodatne podjele i političke sukobe.

“Za odlaganje izbora na Cetinju, Mojkovcu i Petnjici nije ispunjen ni jedan od tih uslova. Ne postoji saglasnost i ne postoji zakonski osnov. Trajanje mandata od četiri godine Skupštine Crne Gore i skupštine lokalnih samouprava utvrđen je članom 5 Zakona o izboru poslanika i odbornika. Ustavom, član 91, utvrđeno je da se odluke u oblasti izbornog sistema usvajaju sa dvije trećine glasova poslanika. Tako da se ne može izmjenom Zakona o lokalnoj samoupravi i prostom većinom regulisati ovo pitanje. To je neustavno i nezakonito”, kazao je on.

Strah Alekse Bečića

U opozicionom DPS-u takođe navode razloge želje da se izbori odlože. Navode da Demokrate Alekse Bečića u strahu od izbornog poraza na lokalnom nivou u tri opštine pokušavaju da izbore odlože za proljeće.

“Cetinje, Mojkovac i Petnjica daće vam odgovor 5. decembra i nakon tog dana u Crnoj Gori više ništa neće biti isto. Srećan početak političkog kraja”, poručuju iz DPS-a.

URA ide na izbore

I pored toga što traže odlaganje u GP URA priprema  se za zakazane izbore.

Iz URA je stigao poziv medijima da isprate predaju lokalne liste u Mojkovcu, sjutra 7. novembra, gdje će biti i lider ove stranke Dritan Abazović.