Država „žmuri“ kad SPC gradi mimo zakona

Manastirski kompleks Svetog arhangela Mihaila na brdu naspram ostrva Miholjska prevlaka u mjestu Bijelići-Krtole, kod Tivta, koji je sagrađen nelegalno na državnoj parceli, duže od decenije „prkosi“ državi, zakonima, svim vlastima, onim prošlim, ali i ovoj sadašnjoj vlasti, „oslobodilačkoj, avgustovskoj“, za čijeg mandata je sve evidentnija ekspanzija nelegalne gradnje od strane SPC na atraktivnim državnim lokacijama.

Manastirski kompleks sagrađen je nelegalno na državnoj parceli broj 1973/89, u katastarskoj opštini Đuraševići, površine 5.242 kvadrata, uz parcelu koja se vodi na Mitropoliju crnogorsko-primorsku (broj 1957) gdje je ranije napravljena crkva na ostacima ranohrišćanske crkve.

I upravo je ovo najbolji primjer da se SPC ponaša kao država u državi, a da Crna Gora decenijama „žmuri“ na ovakve i slične drastične primjere uzurpacije državne imovine.

Na zvaničnoj internet stranici Mitropolije crnogorsko-primorske (mitropolija.me) u sekciji – muški manastiri navodi se da je ,,Hram Svetog arhangela Mihaila sa pripadajućim konakom ustanovljen kao Manastir Svetog arhangela Mihaila 2008. godine. Sagrađen je trudom siarhimandrita Agapita Šairova“, te da je Manastir Svetog arhangela Mihaila metoh (zemljište ili posjed crkve ili manastira, prim.) manastira na Miholjskoj prevlaci. Na satelitskim snimcima područja iz tog perioda ne vide se pomenuti konaci, ali se vidi da je bespravna gradnja počela još između 2007. i 2010. Uvidom u orto-foto snimke na geoportalu Uprave za nekretnine Crne Gore izvjesno je da je parcela 1973, podbroj 89, ucrtana prije 2007. godine, odnosno prije ustanovljenja manastira, ali u listu nepokretnosti Uprave za nekretnine nema podataka u rubrikama, datum upisa i osnov sticanja, koje su popunjene za većinu drugih parcela sa podbrojevima unutar iste parcele. Parcela na kojoj se nalazi sama crkva se, pak, vodi pod posebnim brojem 1957 (iako je takođe okružena parcelom 1973) i u obimu 1/1 je svojina Mitropolije crnogorsko-primorske. Usporedbom satelitskih i orto-foto snimaka jasno se vidi da se i pređašnja i novija bespravna gradnja čvrsto drže gabarita ucrtane parcele 1973/89, još 2007. godine, a moguće i koju godinu ranije, a čiji je vlasnik država Crna Gora, a korisnik Opština Tivat, makar prema listu nepokretosti katastarske opštine Đuraševići.

Od tada, odnosno od 2007. godine, pa sve do 2024. godine na ovoj parceli su godinu za godinom nesmetano građeni manastir, zvonik, krstionica, konak koji je još u izgradnji..

Svi objekti na kat. par. br. 1973/89 KO Đuraševići evidentirani su na grafičkoj podlozi, odnosno vidljivi su na orto-foto snimku, ali nijesu označeni kao objekti koji su evidentirani u katastarskom operatu, niti kao objekti za koje je izdata građevinska dozvola ili rješenje o legalizaciji, niti da je za iste pokrenut postupak legalizacije.

U listu nepokretnosti kat. parcela br. 1973/89 KO Đuraševići, površine 5.242 kvadrata, označena je kao neplodna zemlja, svojina Crna Gora, pravo raspolaganja Opština Tivat, bez tereta i ograničenja, a na katastarskoj parceli 1957 površine 76 metara i 242 metra kvadratna, zgrade vjerskih zajednica i zemljište uz zgrade upisane su na Pravoslavna Mitropolija Crnogorsko-primorska.

Ekipa Pobjede obišla je manastirski kompleks do kojeg se dolazi asfaltiranim putem, koji je nekada bio makadamski. U njemu trenutno živi 18 monahinja, koje su fotoreportera i novinarku ljubazno dočekale i objasnile da nemaju blagoslov da daju bilo kakve informacije i razgovaraju sa novinarom na ovu temu, te upozorile da nije dozvoljeno fotografisanje unutar manastirskog kompleksa.

Na ovom području 2017. godine izbio je veliki požar, a vatrena stihija, koja je gutala sve pred sobom, stigla je i nadomak ovog lokaliteta.

I more je crkveno

Sa brda na kojem se nalazi manastirski kompleks, sa pogledom na Tivatski zaliv, može se vidjeti i Miholjska prevlaka, odnosno Ostrvo cvijeća na kojem je 2018. godine nezakonito sagrađena krstionica.

Vjernici i sveštenstvo SPC početkom aprila 2019. godine ,,odbranili“ su krstionicu kod Manastira Miholjska prevlaka na Ostrvu cvijeća u opštini Tivat. Državne službe Ministarstva održivog razvoja i turizma nijesu, kako su prethodno najavile, realizovale odluku o uklanjanju nelegalno sagrađene krstionice na vodi u zoni Morskog dobra.

Policija koja je trebalo da asistira izvršiocima odluke o uklanjanju povukla se nakon par sati prisustva, a nekoliko stotina vjernika najavilo je da se neće povlačiti sve dok država ne odustane od rušenja vjerskog objekta. Ministarstvo održivog razvoja i turizma i Uprava policije nijesu saopštili da li definitivno ili privremeno odustaju od rušenja krstionice. Ekipa Pobjede obišla je i Ostrvo cvijeća i zabilježila da krstionica i dalje „figura“ na pjeni od mora. Vidljivo je da je pretrpjela manja oštećenja, te da je u pripemi sanacija, odnosno zamjena granitnih ploča. Obilaskom ostrva, primijetili smo bungalove, montažne objekte za stanovanje. Na ulaznim vratima jednog od montažnih objekata nalazi se slika pokojnog Amfilohija Radovića.

Zamalo izgorio manastir

Da „sljepilo“ državnih organa na bahato ponašanje SPC nije novijeg datuma potvrđuje i fotografija iste lokacije od 17. jula 2017, kada je ovo područje bilo zahvaćeno velikim šumskim požarom. Vatra je tada prijetila da proguta bespravno gradilište na kojem je u tom periodu već bila podignuta krstionica i objekat pored nje, dok je zvonik još bio okružen skelama. Na fotografiji iz istog ugla od prošle sedmice se vidi i novoizgrađeni konak.

Kako je Amfilohije Agapitu dozvolio da okaje grijehe

Iz teksta koji je objavljen na sajtu slobodnahercegvina.com saznajemo da je i ovaj manastirski kompleks bio na meti građevinskih ispektora. Bilo je donijeto rješenje o njegovom rušenju iako se, prema pisanju Predraga Savića, nalazi u najvećoj nedođiji. U toj nedođiji je danas najluksuzniji kompleks u Crnoj Gori Luštica bej. Kako piše u članku, manastirska zdanja od buldožera odbranili su monasi i stanovnici okolnih sela danonoćnim stražama.

U tekstu se iznose podaci da je manastir izgradio izvjesni Agapit, rođeni Moskovljanin, koji je u Manastir Prevlaku Miholjsku kod Tivta stigao 2006. godine, na poziv mitropolita Amfilohija. Taj manastir je napravio kako bi, navodno, okajao svoje grijehe.

– Tražio je blagoslov od Amfilohija da obnovi ruševine prastarog hrama na vrh brda Bjelice, iznad Radovića, na Luštici. I dobio je blagoslov da samo uz pomoć dobrovoljnih priloga tu napravi isposnicu Čuda Arhangela Mihaila. Uz pomoć ljudi dobre volje otac Agapit, živeći godinama u jednom napuštenom vojnom kamionu, gradio je hram i konake i ostale prateće objekte. I to sve boreći se sa tri karcinoma! Pomagao mu je njegov prijatelj, danas najmlađi monah pod okriljem SPC Melhisedek Prvulović. Tihovali su i gradili na suncu, vjetru i kiši, jedući samo jednom dnevno, bez struje i vode, ne prodajući robu, ne naplaćujući svešteničke usluge. Od milostinje koju su dobijali napravili su pravo čudo – predivne kamene objekte sa zvonikom na kojem je danas zvono od dvije tone – piše u tekstu.

Od oca Prvulovića saznaju i podatak da je na Luštici trenutno 18 pravoslavnih hramova i 12 sela, u kojima je sve manje stanovnika. Zbog 18 pravoslavnih hramova Lušticu zovu i „mala Sveta Gora“.