Deveti maj – Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope

Devetog maja 1945. godine, kapitulacijom nacističke Njemačke okončan je Drugi svjetski rat u Evropi. Od tada se današnji datum obilježava kao Djan pobede, a slavi se i kao Dan Evrope.

Bezuslovnu kapitulaciju Njemačke u Berlinu je nešto iza ponoći potpisao feldmaršal Vilhelm Kajtel, u ime Sovjetskog Saveza potpisnik je bio maršal Georgij Žukov, a u ime zapadnih saveznika britanski vazduhoplovni general Artur Teder.

Time je formalno završen Drugi svjetski rat u Evropi, ali su ostaci njemačkih trupa i njihovih saveznika još nekoliko dana pružali otpor. U Jugoslaviji je to potrajalo do 15. maja.

Datum koji predstavlja definitivni završetak Drugog svjetskog rata jeste 2. septembar, kada je na američkom bojnom brodu “Misuri” u Tokijskom zalivu Japan potpisao kapitulaciju poslije bačenih atomskih bombi na Hirošimu i Nagasaki.

U ratu koji je trajao nešto manje od šest godina našla se 61 država i oko 110.000.000 vojnika.

Procjene govore o 50 do 80 miliona poginulih, od toga je civila bilo između 38 i 55 miliona.

Državna komisija bivše Jugoslavije svojevremeno je objavila da je u ratu poginulo 1.706.000 osoba, među njima više od 300.000 boraca.

Dan Evrope

Deveti maj obilježava se i kao Dan Evrope jer je tog dana 1950. godine ministar spoljnih poslova Francuske Robert Šuman objavio deklaraciju kojom je pozvao na uspostavljanje novog poretka u kojem ne bi bilo mjesta za sukobe među evropskim zemljama.

Suština njegove ideje bila je u uspostavljanju zajedničkih tijela, tačnije odnosa, najprije u proizvodnji i distribuciji uglja i čelika kao temelja industrijske snage.

Naredne godine osnovana je Evropska komisija za ugalj i čelik, koja je vremenom prerasla u Evropsku ekonomsku zajednicu, da bi četiri decenije kasnije, 1991. u holandskom gradiću Mastrihtu bila proglašena Evropska unija.

Evropski savjet je 1955. godine u Milanu odlučio da se dan objavljivanja Šumanovog plana – 9. maj, obilježava kao Dan Evrope.

Dan Evrope obilježen u Baru

Delegacija Evropske unije u Crnoj Gori u partnerstvu sa Opštinom Bar obilježila je 6. maja Dan Evrope na barskoj promenadi gdje je postavljen cvjetni tepih i sajam ambasada zemalja članica EU, kao i projekata koje su finansirali unija i Opština Bar.

Ceremonija otvaranja počela je minutom ćutnje za žrtve tragičnih događanja u Srbiji.

U spomen sjenima nevino stradalih crnogorska operska diva Tamara Rađenović otpjevala je tradicionalnu crnogorsku numeru “Još ne sviće rujna zora”.

cdm