Begić: Kao društvo, svi smo se opustili

Veliki broj inficiranih virusom korona u Crnoj Gori nema simptome i zato se bolest COVID-19 lako širi na značajan broj kontakata, ocjenjuje za Radio Slobodna Evropa pomoćnik direktora Instituta za javno zdravlje, Senad Begić.

Crna Gora je posljednja država u Evropi u kojoj je registrovan prvi slučaj obolijevanja od COVID-19 (17. mart) i prva u kojoj 28 uzastopnih dana (dva inkubaciona ciklusa) nije bio registrovan nijedan slučaj infekcije. Zbog toga je 2. juna u državi proglašen kraj epidemije.

U tom periodu (17. mart – 4. maj) registrovano je ukupno 324 slučajeva COVID-19, od čega je devet osoba preminulo.

Nakon toga, prvi novi slučaj zabilježen je 14. juna, i do 16. jula ukupan broj oboljelih iznosi 1.582. Broj aktivnih slučajeva COVID-19 naglo je skočio nakon što je iz Njemačke stigla analiza 2.000 uzoraka od kojih je 475 bilo pozitivno.

Zašto je Crna Gora od “corona free” zemlje došla do države Zapadnog Balkana sa najvećim brojem inficiranih na 100.000 stanovnika?

Begić smatra da je ključni razlog činjenica da su se svi, zajedno kao društvo, opustili.

“Importacija virusa se nije mogla izbjeći i to je bilo svima jasno. Dok god je postojalo obolijevanje u okruženju i dok god postoji obolijevanje bilo gdje u svijetu, nema ni zaštićenih ni sigurnih država ni teritorija”, navodi Begić.

Kako kaže, glavni problem u suštini leži i u samom virusu, odnosno njegovim karakteristikama a prije svega u činjenici da ogroman broj inficiranih, onih koji su spremni i sposobni da infekciju prenesu dalje, u suštini nemaju nikakve simptome.

“Onog trenutka, kada smo identifikovali prve slučajeve situacija na terenu je bila takva da su, upravo zahvaljujući tom asimptomatizmu, bolest proširili na relativno veliki broj kontakata i ovo sve što sada registrujemo i sve ono što sada vidimo je posljedica ponašanja i dešavanja koja su se odvijala prije nekoliko nedjelja”, zaključuje Begić.

Zbog porasta broja inficiranih, Evropska unija uklonila je Crnu Goru sa liste sigurnih država u koje su dozvoljena putovanja, zbog loše epidemiološke situacije. Kako je saopšteno iz Brisela, radi se o preporuci koja nije obavezujuća za članice EU.

Kada je region u pitanju, za crnogorske građane je za ulazak u Srbiju propisana samoizolacija od 14 dana. U Sjevernu Makedoniju i Kosovo moguć je ulazak uz negativan test na COVID-19. U Bosnu i Hercegovinu građani Crne Gore mogu da uđu bez ograničenja.

Crnogorski građani pri ulasku u Hrvatsku moraju priložiti negativan test ili će, morati u obaveznu samoizolaciju ili četrnaestodnevni karantin.

Prvi ciklus obolijevanja u Crnoj Gori pratile su stroge mjere. Zatvorene su sve obrazovne ustanove, ugostiteljski objekti, fitnes i tržni centri. Građanima je bilo ograničeno napuštanje objekata stanovanja, zabranjeno je bilo okupljanje više od dvije osobe na ulici i u automobilu. Bio je ukinut i međugradski saobraćaj. Najdrastičniji primjer bilo je stavljanje u karantin opštine Tuzi, nadomak Podgorice, nakon što je u jednom danu otkriveno 15 slučajeva zaraze.

Drugi ciklus obolijevanja, iako sa višestruko većim brojem obolijevanja, ne prate stroge mjere. One podrazumijevaju držanje fizičke distance, masku u zatvorenim prostorima (u Podgorici od danas 17. jula i obavezna maska na otvorenom) i apele Nacionalnog koordinacionog tijela (NKT) za pojačanom higijenom. Iz NKT poručuju da se sada izlazi da bi se radilo, “jer se i ekonomijom brani javno zdravlje”.

Zbog pogoršanja epidemiološke situacije, dovodi se u pitanje način održavanja parlamentarnih i opštinskih izbora u četiri crnogorske opštine, zakazanih za 30. avgust.