Intervju sa Milovanom Đuričkovićem: Sjećanje na zavičaj ne poznaje granice

Piše: Nada Kovačević

U dubokim korijenima porodične i kulturne baštine leži priča Milovana Đuričkovića, čiji je životni put ispreplijetan crnogorskim zavičajem i plodnom zemljom Vojvodine. Rođen kao unuk doseljenika iz Gornjeg Zagarača, iz sreza Danilovgradskog, Milovan nosi u sebi snažnu vezu oba kraja – sa crnogorskim korijenima koje je ponosno njegovao u bogatoj Vojvodini.

Kroz svoje umjetničko stvaralaštvo i predan rad u Udruženju ,,Kulturni mozaik”, Milovan je oblikovao prostor gdje se susrijeću tradicija i savremeni izražaji. Sa suprugom Natašom, istaknutom likovnom umjetnicom, stvorio je ,,Atelje Đuričković” koji već četvrt vijeka rađa umjetnička djela prepoznata širom svijeta. Njihova ljubav prema umjetnosti prenosi se kroz generacije, a podrška zajednice i brojne nagrade svjedoče o njihovom trajnom doprinosu kulturnom životu.

Milovan Đuričković ne samo da čuva svoje korijene već ih i aktivno promoviše kroz Udruženje ,,Crvenka”, okupljajući Crnogorce i njihove prijatelje u Vojvodini. Kroz manifestacije poput ,,Crnogorskog sabora” i likovne kolonije “EKG – Iza horizonta”, Udruženje gradi mostove između različitih geografskih podneblja, stvarajući duboku povezanost između Crne Gore i Vojvodine.

U svakom djeliću njegovog životnog puta, od dečjih pozorišnih predstava do velikih kulturnih događaja, odražava se Milovanova posvećenost očuvanju i promovisanju crnogorske baštine. Njegova poruka je jasna – sjećanje na zavičaj ne poznaje granice, jer umjetnost i kultura povezuju srca i duše, bez obzira na geografske udaljenosti.

Upoznati Milovana Đuričkovića kroz ovaj intervju za portal #CGDIJASPORA izgleda kao da ste zakoračili u srdačno, emotivno putovanje kroz vrijeme i prostor. Njegova strast prema umjetnosti, ljubav prema supruzi Nataši, djeci Konstantinu i Maksimu, unuku Jugu, te stvaranje ,,Ateljea Đuričković” je postalo dom brojnim umjetničkim djelima, sve to čini njegov životni put ne samo inspirativnim već i duboko emotivnim svjedočanstvom o čuvanju i promicanju crnogorske baštine. Milovan Đuričković poručuje da je kultura most koji povezuje srca i duše, premošćujući geografske udaljenosti i očuvajući identitet kroz umjetnost.

#CGDIJASPORA: Kažite nam nešto o porodičnoj i kulturnoj baštini iz Crne Gore i kako ste oblikovali umjetničko stvaralaštvo i rad u Udruženju ,,Kulturni Mozaik”?

#Milovan Đuričković: Unuk sam Milovana Velišina doseljenika iz Crne Gore iz Gornjeg Zagarača, srez Danilovgradski. Prva sam generacija rođena u ,,bogatoj” Vojvodini u Crvenki 1967. godine. Osnovnu školu sam završio u Crvenki, a srednju elektrotehničku u Kuli. Sa par prijatelja osnovao sam UG ,,Kulturni mozaik” koji se već 30 godina bavi dečijim stvaralaštvom. Produciram, režiram i pišem tekstove za dječje pozorište, a po potrebi i glumim u njima. Sa suprugom Natašom, poznatom likovnom umjetnicom, pokrenuo sam ,,Atelje Djuričković” u kojem sam 25 godina. Stvaramo djela i kreacije koje su našle svoje mjesto u privatnim zbirkama, galerijama i muzejima širom svijeta. Dobitnici smo brojnih nagrada za svoj rad, od kojih sedam nagrada za Dobar dizajn Privredne komore Vojvodine, za dizajn sajamskih štandova. Dizajnirali smo enterijer i eksterijer velikog broja javnih, ugostiteljskih i privatnih objekata širom zemlje. Srećno sam oženjen, otac Konstantina i Maksima i đed Juga.

Milovanov Zagarač

#CGDIJASPORA: Koliko crnogorskih porodica je kolonizovano u Crvenku nakon Drugog svjetskog rata i iz kojih opština su ove porodice uglavnom poticale?

#Milovan Đuričković: U Crvenku je poslije Drugog svjetskog rata kolonizovano 520 crnogorskih porodica sa ukupno 2.720 lica. Veliku većinu, oko 90 odsto kolonizovanih, činile su porodice iz danilovgradskog sreza (opštine). To su bile porodice najvećim dijelom iz Bjelopavlića, Zagarača, Komana sa Bandićima, Pješivaca i manjim dijelom iz okoline Nikšića.

Sa Koljom, Neringom, Jovanom

#CGDIJASPORA: Koji su osnovni ciljevi Udruženja ,,Crvenka” i kako se ostvaruju njihove aktivnosti?

#Milovan Đuričković: Pokušavamo da očuvamo i promovišemo crnogorske vrijednosti i običaje. Okupljamo Crnogorce i njihove prijatelje. Jedan od osnovnih ciljeva nam je povezivanje sa opštinom Danilovgradom i krajem iz koga smo potekli. Naše Udruženje ,,Crvenka” broji oko 180 članova, od koji je tridesetak aktivno u radu udruženja. Svake godine organizujemo više programa i manifestacija. Udruženje radi u prostorijama koje je dobilo na korištenje od Opštine Kula, a čije su opremanje pomogli Uprava za dijasporu iseljenike i Nacionalni savjet crnogorske nacionalne manjine u Srbiji kao i članovi i prijatelji udruženja. Udruženje sarađuje sa svim Udruženjima Crnogoraca u Srbiji.

#CGDIJASPORA: Koje su najveće manifestacije koje organizuje Udruženje ,,Crvenka” i ko su glavni učesnici tih manifestacija?

#Milovan Đuričković: Brojčano najveća manifestacija koju organizujemo je ,,Crnogorski sabor u Crvenki”. Do sada je organizovana 10 puta. Na saboru se okupi od 300 do 500 (zavisno od prostora), Crnogoraca iz Vojvodine, Srbije i Crne Gore. Okupe se gotovo sva udruženja Crnogoraca, predstavnici ambasade i konzulata Crne Gore, predstavnici Opštine Danilovgrad, Opštine Kula, Pokrajine Vojvodine, kao i predstavnici različitih ustanova iz Srbije i Crne Gore. Uz bogat kulturno umjetnički program gosti su i vokalni solisti iz Crne Gore.

Gostima iz Crne Gore organizovani su sastanci sa lokalnom samoupravom i privrednicima, radi uspostavljanja saradnje Danilovgrada i Opštine Kula. Sabor se organizuje uz pomoć Opštine Danilovgrad, Uprave za dijasporu iseljenike,  Opštine Kula, velikog broja lokalnih donatora Crnogorskih doseljenika i prijatelja Crnogoraca i Crne Gore.

Druga velika manifestacija je likovna kolonija ,,EKG-Iza horizonta”. Do sada je održano šest kolonija, a u pripremi je sedma. Kolonija  okuplja akademske likovne umjetnike iz Danilovgrada i akademske likovne umjetnike iz Crvenke, koji su porijeklom iz Sreza danilovgradskog i traje četiri dana.

Planina i ravnica, vertikala i horizontala. Kao otkucaji srca.  Kao grafički prikaz života na mašini koja provjerava da li smo i koliko živi. Planine i ravnica i jedno sunce. Ekspresija i tišina. Niz… (kontinuitete kroz vrijeme). Da li isto srce kuca u Vojvodinii u Crnoj Gori? Da li se istom bojom vidi? Da li se istom energijom stvara!? Umjetnici sa različitih geografskih podneblja, a istog porijekla, stvaraju na različitim mjestima (iz Crne Gore u Vojvodini, iz Vojvodine u Crnoj Gori). Tako grade most, spajaju liniju, vertikalu i horizontalu daju smisao tom otkucaju.

Učesnici kolonije u iz Crne Gore: Bojan Matunović, Anđela Burić, Tanja Višnjić, Jelena Pavićević, Bošković, Zvonko Pavličić (Kosovo), a od domaćih Andrija Šaranović, Dejana Nešović, Nataša Đuričković, Jovana Đuričković, Konstantin Đuričković, Kristina Kovačević, Aleksandra Bulajić, Rastko Lečić, Vesna Lisica, Dragan Kljajić… Kolonija se organizuje uz pomoć Opštine Danilovgrad, Uprave za dijasporu iseljenike, Pokrajinske uprave za nacionalne manjine, Opštine Kula i lokalnih donator.  Kolonija u svom fundusu posjeduje preko 40 vrijednih umjetničkih djela. Do sada su pored izlaganja u Crvenki slike sa kolonije bile predstavljene i u Kuli, Kučevu i Rožaju.

U toku godine udruženje organizuje i promocije knjige, stripa, guslarske večeri, pozorišne predstave. A nekoliko puta do sad i velike folklorne koncerte. Koncert je održao i KUD ,,Njegoš” sa Cetinja.

Sa suprugom Natašom

#CGDIJASPORA: Šta podrazumijeva manifestacija “Raštanijada” u Crvenki i kako se kroz nju promovišu crnogorska kulinarska i kulturna tradicija?

#Milovan Đuričković: Da bi istakli i dio crnogorskog bića koji se rjeđe pominje – kulinarstvo i crnogorska kuhinja u Crvenki se već deset puta održava ,,Raštanijada” – takmičenje u kuvanju raštana… Poslije takmičarskog dijela organizuje se i dio kulturnog predstavljanja crnogorske nacionalne manjine u kome učestvuje folklorna grupa, guslari i glumci. Na kraju se probaju jela i poslužuju se svi prisutni gosti za koje se sprema raštan van takmičerskog dijela. Svake godine učestvuje od 10 do 15 ekipa, a prisustvuje oko 300 posjetilaca.

Porodica prije svega

#CGDIJASPORA: Kako je formirana “Crnogorska biblioteka” u Crvenki i ko su bili donatori knjiga i digitalnih izdanja?

#Milovan Đuričković: Ponos našeg udruženja je ,,Crnogorska biblioteka”. Prije par godina uz pomoć Uprave za dijasporu iseljenike formirali smo crnogorsku biblioteku u našim prostorijama. Biblioteka broji 1.600 knjiga koje su objavljene u Crnoj Gori ili napisane od crnogorskih autora i 1.500 digitalnih izdanja koja su dostupna čitaocima. Knjige su donirale sve institucije u Crnoj Gori, kojima smo se obratili za pomoć. Nacionalna biblioteka Crne Gore ,,Đurđe Crnojević, Narodni muzej Crne Gore, Državni arhiv Crne Gore, Fakultet za crnogorski jezik i književnost, Matica crnogorska i izdavačka kuća CID Podgorica. Transport knjiga je omogućila Opština Danilovgrad. Članovi udruženja, prijatelji i česti gosti su priložili veliki broj knjiga.

Posjeta Opštini Danilovgrad

#CGDIJASPORA: Koje aktivnosti i posjete uključuju godišnje ekskurzije u Crnu Goru koje organizuje udruženje, i kakav je njihov uticaj na članove udruženja?

#Milovan Đuričković: Svake godine udruženje organizuje eskurzije u Crnu Goru. Posjete su tematske sa obilaskom kulturno istorijskih znamenitosti sa posebnim osvrtom na manje poznate i isticane djelove Crne Gore i crnogorske istorije uz obavezne posjete Danilovgradu i Danilovgrađanima. Stvorili smo i lijepa poznanstva i prijateljstva, kao i naviku uzvratnih posjeta. Naši članovi i djeca koja su do sada posjetili Crnu Goru, vraćaju joj se sa radošću.

Sa Bojanom Matunovićem

#CGDIJASPORA: Kako Udruženje ,,Crvenka” sarađuje sa Opštinom Danilovgrad i drugim lokalnim organizacijama, te na koji način mediji vaše njihov manifestacije i aktivnosti?

#Milovan Đuričković: Treba istaći odličnu saradnju sa Opštinom Danilovgrad, Turističkom organizacijom opštine Danilovgrad, Lovačkim društvom i brojnim građanima i to sa svima koji su bili u tim organizacijama u poslednjih 10 godiina.

Sve naše manifestacije prate lokalni mediji i internet portal kao i RTVojvodina sa emisijom ,,Luča” koju uređuje Vuko Martinović. A o radu Udruženja možete više saznati na našoj stranici: www.facebook.com/profile.php?id=100064893541832

#CGDIJASPORA: Koliko često posjećujete Crnu Goru, i koje posebne lokacije ili događaje posebno izdvajate tokom tih putovanja?

#Milovan Đuričković: Kako mi se baba Ilinka Ika rođena Begović sa jedno tetkom i stricem vratila u Crnu Goru, poslije đedove tragične smrti, na naše imanje koje je otkupila, imali smo ,,razlog” dolaska u Crnu Goru. Otac je imao auto, pa je svaki mjesec barem jednom bio u Zagarač.. Pa i mi sa njim… Provodio sam veći dio raspusta, kod babe i tetke Perside – Ginge pod Garčem i u Titogradu kod tetke Ljubice i teče Đorđija Katnića sa sestrama i braćom, u Tološe …i kod Šundića… i kod tetke Zorke Gardašević na Daljam, i u Danilovgrad kod Raspopovića… pa neizostavna ljetovanja od Ulcinja do Igala… I kao odrastao stalno odlazim u Crnu Goru, a i kad se rađaju djeca i sa njima ljetujemo na Crnogorskom primorju i obilazimo rod… I suprugine prijatelje, kako je ona crnogorski student. To se nastavilo do današnjih dana gdje pod pritiskom obaveza odvojim po nekolko dana, par puta godišnje za odlazak u postojbinu. A sad uz društvo iz Udruženja bar jednom obiđemo važna nam mjesta. Evo mala digresija, u oktobru smo obišli kuće popa Mila Jovovića i Novaka Ramova uz gostoprimstvo gospodina Čaja Nenezića. Te destinacije nažalost nijesu posjećene ni od lokalnog stanovništva.

Vujičić, Vemić, Grujić, Zorić, Krulj

#CGDIJASPORA: Koja je vaša poruka na kraju?

#Milovan Đuričković: Iz detinjstva najviše pemtim rečenicu koju je jednom prilikom kao u šali izgovorio moj otac, Kostadin –Rudo:  ,,Mi smo ti Crnogorci so svijeta”. A kao poruku našeg opstanka i tamo i ovdje mogu citiraću Dositeja: ,,Knjige, braćo moja, knjige, a ne zvona i praporci”.