ALARM UPOZORENJA: Zakon o solidarnom doprinosu, Vladin “pucanj u noge” crnogorskoj privredi

Porez na ekstraprofit, kojim je Vlada smislila da plaća javno zdravstvo i zakrpi budžetske rupe nastale kao posljedica populističke politike, trebalo bi da plaćaju 294 kompanije. Ministarstvo finansija pravda tzv. Zakon o solidarnom doprinosu, pozivajući se na uporednu praksu nekih zemalja EU, koje su najavile uvođenje sličnog poreza, međutim za mnogo bogatije kompanije, i sa mnogo manjom stopom oporezivanja od crnogorske. Da je ovakav Zakon opasan po crnogorsku privredu saglasni su i Privredna komora Crne Gore, i privrednici, i ekonomski analitičari, koji osim lošeg tajminga za donošenje zakona ističu nesagledivo štetne posljedice po privredu.

U Crnoj Gori ovim zakonom bi trebalo da budu oporezovane 294 targetirane firme, sa punih 33 odsto dodatnog poreza, što znači da bi državi trebalo da uplate trećinu svojih prihoda. Porez na promet u SFRJ je iznosio 28 odsto, no što je za državu koja je imala svjetske privredne gigante bilo dovoljno, za Crnu Goru nije, te je sasvim jasno da će donošenje ovakvog Zakona o solidarnom doprinosu, ili poreza na ektraprofit izvjesno imati nesagledivo štetne posljedice po privredu, a time i po čitavo društvo.

Da Vlada nema namjeru da odustane od ovog Zakona, potvrdio je i ministar finansija Aleksandar Damjanović, koji je rekao da će javna rasprava biti produžena i u aprilu, što je i jedina izmjena u Vladinom naumu, s obzirom da je skupštinska rasprava oko ovog Zakona bila zakazana za 20.mart.

Javna rasprava teško da će donijeti išta novo, jer su reakcije privrednika, oštre i očekivane. Svi parametri, prema podacima Privredne komore, jasno ukazuju da bi uvođenjem poreza na ekstraprofit mnoge kompanije bile zatvorene, a šteta bi se mjerila otkazima i to kroz stotine izgubljenih radna mjesta.

No, za Vladu to očigledno nije bitno, budžetske rupe se moraju popunjavati, pa na bilo koji način.

Jasno je da je Zakon o solidarnom doprinosu opasan udar na privredu, i da Vlada ne rješava goruće probleme, već samo produbljuje krizu, i sakati privredu, koja je još od vremena pandemije koronavirusa na klimavim nogama.

Iz Privredne komore smatraju da se predloženim rješenjima šalje loša poruka svima koji razmišljaju da se bave biznisom u Crnoj Gori, i da će funkcionisati u sistemu koji nije predvidiv, u kojem se efikasnost i uspješnost u poslovanju dodatno oprezuje i kažnjava.

Što prevedeno na jezik Vlade Crne Gore znači, ako ste uspješni i legalno zaradili novac, “harač” platiti morate, kako bi nadomjestili budžetske rupe nastale nesposobnim i opasnim odlukama.

U moru objašnjenja, zanimljivo je i pozivanje ministarstva finansija na uporednu praksu iz zemalja EU, koje su takođe uvele taj porez (mandatory temporary solidarity contribution) definisan uredbom EU. Pet Zemalja EU namjerava da uvede porez na dobit multinacionalnih kompanija, ali u iznosu od 15 odsto, a ne 33 odsto poreza koliko planira Vlada Crne Gore.

Takođe, postoji ogromna razlika između crnogorskih privrednika i multinacionalnih kompanija čija se dobit milijardama eura.

Nevjerovatno je i to da se Vlada poziva na pomoć koju je uputila privrednicim, u jeku koraonavirusa, kako bi se spasila privreda, a sada traži da zbog loših odluka te iste Vlade odgovore solidarno. Da je ovo obrazloženje puno rupa pokazuje i to da se vladine mjere podrške u doba pandemije nijesu odnosile na ove 294 kompanije.

Iz Vlade kao da su kopirali najgora moguća rješenja iz EU i regiona. Tako su cifru od 33 odsto poreza preuzeli iz Hrvatske, ali nisu preuzeli ideju da oporezuju kompanije čiji prihodi premašuju 40 miliona eura, već svega 5 miliona.

Takođe, da je i Hrvatska, iako oporezuje firme sa prihodima većim od 40 miliona eura napravila problem privredi, govore i ustavne tužbe koje se masovno podnose povodom tog zakona.

Iz Hrvatske udruge poslodavaca (HUP) više puta su poručili da dodatni porez na dobit nepravedno pogađa mnoge kompanije, da se novim nametom dovodi u pitanje investicijski potencijal, konkurentnost i likvidnost najuspješnijih tvrtki.

Zanimljivo, tako široko definisan porez na ekstra profit u EU ima samo Mađarska, dok Evropska komisija i druge zemlje članice EU-a predlažu oporezivanje samo energetskog sektora, koji je ostvarivao ekstra profite na špekulativnim cijenama plina i struje.

Kako Crna Gora nema energetske kompanije koje su se enormno obogatile od kad je krenula energetska kriza, namjera Vlade Crne Gore da donese Zakon o solidarnom doprinosu samo će još više unazaditi ionako poljuljanu privredu, dok će pojedinim uspješnim kompanijama donijeti borbu za goli život i opstanak na crnogorskom tržištu.

standard