Ako znamo da je Njegoš Simu Milutinoviću povjerio štampanje Ogledala crnogorskog, ne možemo nikoga drugog smatrati odgovornim za prepravljanje naslova – do samog Sarajliju, koji je i u nekim drugim situacijama radio i mnogo opasnije svojevoljne stvari
Piše: Miroslav Ćosović
Na jučerašnji dan, 14. oktobra 1791. rođen je Njegošev učitelj Simo Milutinović Sarajlija, fanatični srpski nacionalista, jedan od začetnika i utemeljitelja srpskog nacionalizma i osoba koja je imala apsolutno najveći uticaj na Njegoševa nacionalna i intelektualna načela.
Simo Sarajlija je bio taj koji je skovao najmiliju riječ srpskih nacionalista, riječ – srpstvo, ta riječ ne postoji u “Srpskom rječniku” Vuka Karadžića iz 1818. godine, a nalazimo je 1826. godine u Sarajlijinim pismima i pjesmama.
Simo Sarajlija je u Crnu Goru stigao nepozvan i neželjen 1827. godine i postao učitelj Radivoju Tomovu Petroviću koji nije još bio napunio 14 godina. Potom je učio Radivoja Tomova sljedeće tri godine.
Srpska nacionalna ideja u Crnoj Gori prije Sarajlije neznatna je i nevažna, ima je samo među pripadnicima pravoslavnog klera – zbog njihovih kontakata sa pravoslavnim sveštenstvom u Vojvodini i Srbiji, i iz drugih sličnih razloga.
Među običnim Crnogorcima od kojih je 99% bilo nepismeno, srpska nacionalna ideja bila je nepoznata.
Simo Sarajlija je Kosovski mit prenio na svog učenika Radivoja Tomova, budućeg Petra II Petrovića Njegoša i o tome sam mnogo puta pisao.
Simo Sarajlija je otac srpstva u Crnoj Gori i kad se pročita i sagleda njegovo stvaralaštvo, jasno je da je srbovanje crnogorskih Srba danas, samo eho Simovog srbovanja, a to će pokazati i ovaj članak.
AKADEMIK BRANKO PAVIĆEVIĆ: “U RUKOPISU – OGLEDALO CRNOGORSKO”
Istoričar Branko Pavićević, prvi predśednik CANU, koja je osnovana 1973. kao Društvo za nauku i umjetnost Crne Gore (od 1976. godine – CANU), jedan od najznačajnijih istoričara koje smo imali o nastanku dva Njegoša djela – Luče mikrokozma i Ogledala srpskog, u knjizi “Sazdanje crnogorske nacionalne države 1796-1878” (CID, Podgorica, 2007), piše:
“Jedno od djela Njegoševe velike trilogije, Luča mikrokozma, pojavilo se u Beogradu 1845, u knjigopečatnji Srpske knjaževine, posvećeno piščevom nastavniku – Simu Milutinoviću. . . Vladika je, istovremeno ili gotovo istovremeno, sačinio i svoju znamenitu antologiju Ogledalo srpsko (u rukopisu Ogledalo crnogorsko)” (Portal montenegrina.net)
Napomenu da je Njegoš u rukopisu – Ogledalo srpsko naslovio kao Ogledalo crnogorsko ostavio je Vuk Karadžić.
Vjerovatno je Njegošev originalni naslov izmijenio Simo Milutinović Sarajlija, jer je Petar II Njegoš njemu poslao rukopise – i Luče mikrokozme i Ogledala crnogorskog, da izvrši korekturu.
Ako znamo da je Njegoš Simu Milutinoviću povjerio štampanje Ogledala crnogorskog, ne možemo nikoga drugog smatrati odgovornim za prepravljanje naslova – do samog Sarajliju, koji je i u nekim drugim situacijama radio i mnogo opasnije svojevoljne stvari.
PROFESOR SRETEN ZEKOVIĆ: “OGLEDALO SRPSKO” SE ZVALO “OGLEDALO GORSKO”
O tome kako je u Beogradu preinačen naslov Ogledalo (crno)gorsko u – Ogledalo srpsko pisao je i profesor Sreten Zeković u knjizi “Simo Milutinović, Petar I i Njegoš” (Cetinje, 2013), pročitajte sa faksimilâ strana 97 i 98.
PRAVILA KOMENTARISANJA
Komentari se objavljuju na portalu Skala radija. Odgovorni za sadržaj su isključivo autori napisanih komentara.
U komentarima je zabranjeno koristiti uvredljive riječi, psovke i klevete. Neće se objavit komentar koji sadrži ove elemente kao ni tekst komentara koji sadrži govor mržnje. Ukoliko se dogodi propust pa tekst bude objavljen, moderator je dužan da ga odmah ukloni čim ga primijeti ili mu neko skrene pažnju na sadržaj. Neprimjeren sadržaj će biti uklonjen a autor može biti prijavljen nadležnim organima.
Za eventualne primjedbe i sugestije mejl je [email protected].