Jermenski napad na Azerbejdžan prijetnja miru u svijetu

Piše: Božidar Proročić, spec. savjetnik u Kulturno-Ekonomskom sentru Azerbejdžana

Veliki prijatelj Crne Gore i njen strateški partner Azerbejdžan prethodnih mjeseci suočava se sa brutalnim napadima Jermenske armije na područje Nagorno-Karabaha. U tim napadima Jermeni koristeći tešku artiljeriju, i sva druga oruđa stalnim provokacijama izazivaju sukobe u kojima su poginuli vojnici i oficiri slavne armije Azerbejdžana. Svijet još uvjek nijemo ćuti, pred ratnim stanjem koje se odvija na očigled svih nas. Azerbejdžan već skoro tri decenije svim diplomatskim sredstvima i i uz podršku UN i Savjeta bezbjednosti daje sve od sebe nesebično da se ovaj sukob riješi mirno i da se područje Nagorno-Karabaha očuva u njenim vjekovim granicama.

U spornom regionu Nagorno-Karabaha jutros je ponovo izbio sukob Jermenije i Azerbejdžana, a jermensko Ministarstvo odbrane saopštilo je da su oborena dva azerbejdžanska helikoptera. Vlada Jermenije proglasila je ratno stanje i opštu mobilizaciju. No ovdje ću cititirati zvanične izjave političkih ličnosti Azerbejdžana ali i Jermenije. Pomoćnik presjednika republike Azerbejdžan šef spoljnopolitičkog odjeljenja  Hikmat Hadžijev dao je sljedeću izjavu: “Sva odgovornost za situaciju na frontu, njen dalji razvoj leži na rukovodstvu Jermenije Svu odgovornost za trenutnu situaciju na liniji fronta i njen dalji razvoj u potpunosti snosi vojno-političko rukovodstvo Jermenije”, kako prenosi Trend.

“Kao što je Ministarstvo odbrane Azerbejdžana već izvijestilo, oko 06:00 sati, 27. septembra 2020. godine, oružane snage Jermenije otvoreno su prekršile režim prekida vatre, i, koristeći oružje velikog kalibra, minobacače i artiljeriju započele su intenzivan napad na položaje oružanih snaga Azerbejdžana duž linije fronta, kao i na sela Qapanli okruga Terter, Chiragli i Orta Garavend okruga Aghdam, Alkhanli i Shukurbeili okruga Fizuli i Jojuq Merjanli okruga Jabrayil. Granatiranje gusto naseljenih civilnih područja i infrastructure smještene duž linije fronta od strane oružanih snaga Jermenije bilo je smišljeno i ciljano. Postoje izvještaji o mrtvim i ranjenim civilima i vojnicima. Ogromna šteta nanijeta je mnogim domovima i civilnoj infrastrukturi. Oružane snage Jermenije nastavljaju grantiranje naših položaja i stambenih područja duž linije fronta. Jermensko ciljano targetiranje na stambena područja i civile predstavlja grubo kršenje međunarodnog humanitarnog prava, uključujući Ženevsku konvenciju iz 1949. godine. Targetiranje civilnog stanovništva je taktika ugrađena u borbenu obuku oružanih snaga Jermenije, a genocid nad Hodžalijem počinjen u februaru 1992. godine predstavlja živo svjedočenje tome.

Prema međunarodnom pravu, udari jermenskih oružanih snaga na položaje azerbejdžanske vojske, na civile i civilnu infrastrukturu, uz upotrebu oružja velikog kalibra, su još jedna vojna agresija Jermenije I čin upotrebe sile protiv Azerbejdžana.

Oružane snage Azerbejdžanske Republike preduzimaju neophodne kontraofanzivne mere kako bi spriječile još jednu vojnu agresiju Jermenije i obezbijedile bezbjednost civilnog stanovništva.

Azerbejdžan je više puta upozorio međunarodnu zajednicu da se Jermenija priprema za novi čin agresije i rata. Azerbejdžan je više puta izjavio da su kontinuirana vojna agresija Jermenije protiv Azerbejdžana i prisustvo oružanih snaga Jermenije na okupiranim teritorijama Azerbejdžana i dalje značajna prijetnja regionalnom miru i bezbjednosti.

Tokom Generalne debate na 75. zasijedanju Generalne skupštine UN-a i svijeta koji se bori protiv pandemije COVID-19, političko-vojno rukovodstvo Jermenije pribjeglo je još jednoj vojnoj avanturi i provokaciji. Čineći to, rukovodstvo Jermenije je još jednom pokazalo flagrantno nepoštovanje međunarodnog prava, Povelje UN i međunarodne zajednice. Odgovornost za sadašnju situaciju i buduće događaje leži direktno na političko-vojnom rukovodstvu Jermenije“, rekao je Hadžijev.

“U Jermeniji je proglašeno ratno stanje i opšta mobilizacija. Zahtijevam da se svi jave u vojne odsjeke. Podržimo čvrsto našu državu, našu vojsku (…) i pobjedićemo. Živejla slavna jermenska vojska”, napisao je jermenski premijer Nikol Pašinjanin na Fejsbuku, preneo je AFP. Umjesto da teži ka diplomatskom rješenju i smirivanju sukoba jer rat je najgora opcija u kojoj uvjek pored vojnika ginu i brojne civilne žrtve Nikol Pašinjanin poziva na rat do istrebljenja. Prethodno je predsjednik NEPRIZNATE republike Nagorno-Karabah Araik Artjunjan u Stepanakertu saopštio da je uvedeno ratno zakonodavstvo, prenio je TASS.

Turska je ošto reagovala na vest o sukobu. Portparol turske vladajuće stranke Omer Čelik oštro je osudio napad Jermenije na Azerbejdžan. On je objavio na Tviteru da će Turska stajati uz Azerbejdžan i rekao da se ,,Jermenija igra vatrom i ugrožava regionalni mir. ” Portparol turskog predsednika Ibrahim Kalin takođe se oglasio na Tviteru, osuđujući Jermeniju.

“Jermenija je prekršila prekid vatre napadajući civilna naselja … međunarodna zajednica mora odmah da reaguje i zaustavi ovu opasnu provokaciju. ”Sukob Jermenije i Azerbejdžana počeo je februara 1988. godine, kada je autonomni region i dio cjelovite teritorije Azerbejdžana Nagorno-Karabah proglasio otcepljenje od Azerbejdžana. Od 1992. godine održavaju se pregovori o mirnom rešenju sukoba u okviru OEBS Minsk grupe, kojom predsjedavaju Rusija, SAD i Francuska.

Jermenija je često na ovom području i zadnih par mjeseci ali i prošlih godina kršila primirje, izazivala sukobe i nestabilnost. Crna Gora makar ona zvanična treba da se čuje i da da svoju punu podršku svom partneru i prijatelju u cilju smirivanja evidentnih ratnih sukoba. Diplomatija je kao jedino rješenje uz podršku i Evropske i Svjetske zajednice u rješavanju ovog sukoba i uz punu podršku prema Azerbejdžanu uz pritisak da brutalni napadi Jermenije što prije prestanu. Valjda smo naučili mi sa EX-Yu prostora Balkana da svaki rat nosi brojne žrtve, etnička čišćenja i progone najviše nad civilnim stanovništvom, kolone izbjeglica i stradalnika. Zato u ovim trenucima ne dozvolimo da politika rata nadvlada politiku diplomatije koju je godinama Azerbejdžan vodio i poštovao i davao sve od sebe za mirno rješenje pitanja teritorije Ngorno-Karabaha.