Kampanja protiv Crne Gore lijek za frustracije iz Srbije

Racionalnih razloga za sukobljenost Srbije i Crne Gore nema, ali ima onih sa iracionalnom inspiracijom, predrasudama, populizmom i mržnjom. Odnosi imaju konfliktnu dimenziju koja je politički neracionalna. Medijske kampanje protiv Crne Gore su neprimjerene i nepotrebne, da ne kažem i glupe, kaže intervjuu Vikend novinama univerzitetski profesor, naš poznati sociolog, prof. dr Ratko Božović, naglašavajući da su svi nacionalizmi, sve etničke i vjerske nesaglasnosti i sve kolektivne ostrašćenosti, “patološka stanja bolesnog društava i njihovih vlastodržaca”.

Profesor Božović, vrlo je kritičan prema srpskoj političkoj eliti, prema zvaničnicima, medijima, u kojima je, kako ističe, prisutna zabavljačka estrada rijaliti formata i besprimjerna dominacija nosilaca najviših javnih ovlašćenja.

“Vučić neprestano zamjera vlastima koje su mu prethodile što su dozvolile odvajanje Crne Gore. To on smatra njihovom velikom greškom. Mislim da je to van pameti. Bilo koji vid društvene i istorijske zatvorenosti kao samodovoljnosti proizvodi animozitet prema “drugosti”, prema drugima. Žalostan učinak tog nastojanja vidi se u homogenizaciji mržnje. Štaviše, ona postaje znak prepoznavanja, vrsta pseudoidentiteta i podsticaj psihodinamike destruktivne politike. Kolektivna mržnja pomaže vlastodršcima da neutrališu svoje frustracije i političke neuspjehe. Tako se s lakoćom stiže do zajedničkog omraženog. Destruktivnost kolektivne netrpeljivosti vidljiva je naročito u averziji prema kolektivnoj “drugosti”. Tako bi trebalo razumjeti sve nacionalizme, sve etničke i vjerske nesaglasnosti i sve kolektivne ostrašćenosti. Sve su to patološka stanja bolesnog društava i njihovih vlastodržaca”, naveo je on.

Prema njegovim riječima srpska vlast je u ovom trenutk bezmalo zagospodarila svim medijima za masovno opštenje, svim tabloidima jer se pomoću njih i osvaja vlast i bezbjedno vlada.

“Po svakodnevnom i svakonoćnom prisustvu na televizijama sa nacionalnom frekvencijom predsjednik je, vjerujem, svjetski rekorder. Može odmah u Ginisa. Tu je on i njegova svita. I bukvalno niko od opozicije, koja se neprestano brutalno gazi, bez šanse da se čuje. Druga strana u tim medijima ne postoji. Imamo i jednu specifičnost, sada se targetiraju pojedine ličnosti kroz jurišnu propagandu. Niške Južne vesti objavljuju imejlove sa uputstvom urednicima lokalnih medija pod kontrolom biznismena iz Kruševca Radoice Milosavljevića, koji je 2015. kupio desetak lokalnih televizija! Pod urgentno, koliko juče, naređeno im je da imaju samo tri teme, tri imena Đilas, Hitler i Sergej. Tri dana, to i ništa drugo”, tvrdi Božović.

On naglašava da je u sredstvima masovnog opštenja, a posebno u žutoj štampi, prenaglašeno je prisustvo prizemne zabavljačke estrade, rijaliti formata i aktuelne političke elite, nosilaca najviših javnih ovlašćenja, sa njihovom besprimjernom dominacijom.

“To znači da se i dalje održava “reprezentativna”, a ne kritička javnost. To odavno nije viđeno u toj mjeri. U udvoričkim medijima ponovo je došlo do viška pragmatsko političkog i propagandnog posredovanja na štetu životne neposrednosti i istine o stvarnosti. Podanički mediji favorizuju zabavljačku i politički poželjnu sliku stvarnosti, a javno mnjenje se oblikuje kao utilitarna proizvoljnost koja omogućava da se “čini što se hoće”. Štaviše, oni proizvode sliku o stvarnosti koja se teško uklapa u čovjekovu svakodnevicu. A kad je blokirana kritička energija medija i slobodnog javnog mnjenja nema ništa od toga da se kontroliše vlast i da se uspostavlja demokratska politička atmosfera. Uprkos takvoj atmosferi, svijet od znanja i obrazovanja, pripadnici srednjeg sloja izgleda da su riješili da ne ostaju dužni represivnoj i autokratskoj vlasti”, rekao je Božović.

Božović komentariše i posjetu ruskog predsjednika Vladimira Putina, kao i građanske proteste koji dobijaju podršku univerzitetskih profesora, među kojima je i on, smatraju da su urušene društvene vrijednosti i primjena zakona, te da su opšti interesi podređeni ličnim i partijskim. Čestim vanrednim izborima i hiljadama skupštinskih amandmana, po njegovom mišljenju, obesmišljena su demokratska prava i parlamentarni sistem, a društvo gurnuto u političko nasilje.

“Inicijative Ne da(vi)mo Beograd, Udruženi pokret slobodnih stanara iz Niša i Lokalni front iz Kraljeva odlučile su da obnove Građanski front. I to je bila nova politička snaga u Srbiji. Pokazalo se da politički relevantni otpori dolaze sa zajedničkim akcijama jake opozicije. A opozicija je bila, nažalost, atomizovana, podijeljena i zavađena, djelom zbog nečuvene satanizacije, a dijelom i zbog nerazumnih slabosti i surevnjivosti lidera. Naročitu zbrku pravila je fingirana opozicija, koja je uskakala u pomoć vlasti i kad joj to i nije bilo neophodno.Tako su htjeli da budu pošto-poto vlast, drugi da budu opozicija, a gotovo polovina biračkog tijela nije htjela da bude ni vlast ni opozicija. Bilo je teško povjerovati da je polovina građana apolitična. Univerziteti su snom mrtvim spavali. Nije djelovalo ni da će se probuditi”, podsjeća on.

Božović smatra da je nakon što je na tribini u Kruševcu lidera ljevičara Borko Stefanović ozbiljno povrijeđen to bio presudan okidač za revolt udružene opozicije.

“Iskra pobune rasplamsala se u Beogradu, kada je Vučić, u poznatoj radikalskoj bahatosti izjavio:”Neću ispuniti nijedan zahtev pa da ih se skupi i pet miliona”. To su građani, koji su živjeli u tjeskobi i strahu, doživjeli kao veliko poniženje. Nije se mnogo čekalo, oni su ustali pod sloganom “Jedan od pet milona”. I kad je na ulicama Beograda bilo na desetine hiljada pobunjenjenih građana, provladini mediji nijesu to zabilježili. Eto istine o medijskoj stvarnosti. Internet je pritekao u pomoć. Protest u Beogradu dobija snagu koja po svojoj uljudnosti i građanskoj svijesti liči na one proteste koji su rušili Miloševićevu autokratsku vlast. Sada je u protestu dvadesetak srbijanskih gradova. Među njima i Novi Sad, Niš, Kragujevac, Šabac… Vlast nastoji da razdvoji opozicione lidere i pobunjene slobodne građane, kao da iza njih ne stoje takođe građani različitih političkih usmjerenja”, rekao je Božović.

Dodao je da su podršku građanskim protestima, koji se šire po Srbiji, prvo pružili nastavnici beogradskog Filozofskog fakulteta.

“Oni su u ponašanju aktuelne vlasti prepoznali brojne znake diktature jer su ukinute političke, ekonomske i slobode u kulturi koje su temelj modernih evropskih demokratija. Smatraju da su urušene društvene vrijednosti i primjena zakona, te da su opšti interesi podređeni ličnim i partijskim. Čestim vanrednim izborima i hiljadama skupštinskih amandmana obesmišljena su demokratska prava i parlamentarni sistem, a društvo gurnuto u političko nasilje. Aktuelna vlast propagandom pokušava da prikrije činjenicu da je u posljednjih pet godina, kumulativno gledano, Srbija jedna od ekonomija sa najsporijim privrednim rastom u Evropi, a da su zarade niže još samo u Albaniji i Makedoniji.”, smatra on.

Vlast, kako napominje, odustaje od evropskog puta i dobrosusjedskih odnosa čime ponovo vodi zemlju u međunarodnu izolaciju.

“Novim zakonskim rješenjima urušava se autonomija univerziteta čime se otvara mogućnost za njegovu političku kontrolu. Oni ističu da novi Nacrt zakona o nauci i istraživanjima prijeti da izbaci mlade naučnike s univerziteta i otvori vrata novom talasu odliva mozgova. Nastavnici Fakulteta političkih nauka Beogradu, pridružili su se Filozofskom fakultetu i podržali građanske proteste. I zbog toga što su dovedene u pitanje i vrijednosti na kojima počivaju političke nauke i profesionalni standardi oni, da bi zaštitili građansko i profesionalno dostojanstvo, digli su glas protiv nasilja, nepravdi, gušenja sloboda, urušavanja institucija, demokratije i slobode medija. Njima su se pridružili nastavnici i saradnici Pravnog fakulteta, i evo, danas stiže vijest da su proteste podržali Fakultet dramskih umetmnosti, Ekonomski fakultet, Fakultet primenjenih umetnosti i Filološki fakultet. Bude se univerziteti u Nišu i Novom Sadu”, naglasio je on.

Na pitanje kako gleda na Putinovu posjetu Beogradu, posebno ako se uporedi broj građana koji je dočekao ruskog predsjednika i broj građana koji učestvuju u građanskim protestima Božović je odgovorio da ne treba zaboraviti da je velika razlika između mnoštva partijskih vjernika i zavisnika koji su organizovano dovedeni sa preko hiljadu autobusa iz cijele Srbije i građana koji su u spontanoj pobuni.

“Rečeno je da je to bio kontramiting u stilu Miloševića. U svakom slučaju, oni su doveženi da se pokaže snaga vođine popularnosti i nadmoći. Bio je to pokušaj žestoke populističke igranke. Zbog Putina nije imalo razloga da dolazi toliko ljudi jer ruski državnik i ne govori na mitinzima. Populizam pomaže pragmatskoj politici i njenoj dinamici, ali ni u tome nema smisla pretjerivati jer se može postići bumerang. I na ovaj se način društvo podijelilo na mi i oni, moji i njihovi. Zato nije slučajno što je akademik Vladimir S. Kostić u NIN-u napisao da ga je strah od međusobnog obračuna. Podjela je već napravljena”, kazao je on.

Odgovarajući na pitanje kako se osjeća kao Crnogorac u Srbiji Božović kaže da u Beogradu zaista nema nikakve probleme, nikakve nesporazume sa sredini u kojoj živi.

“Nacionalistička isključivost uvijek mi je bila strana i neprihvatljiva. Konačno, ona je nespojiva sa kulturom koja je moja profesionalna vokacija”, zaključio je on.

Izvor: Vikend novine